Zamanaşımı Nedir?

Zamanaşımı Nedir?
04.01.2021
1.521

Devletlerin varoluşundan itibaren düzeni sağlamak için oluşturulan anayasalar ve hukuk; hâkimiyeti altında bulunan insanları ve haklarını korumak, güvenliğini sağlamak için kurulmuş birer sistemin zinciridir. Hukuk ve anayasa devletlerin hâkimiyetini sürdürdüğü ve varlığını koruduğu sürece devam edecektir. Dünyada birçok devlet bulunmakta; kendi belirledikleri yasa ve hukukla ülkelerini yönetmektedir. Her geçen gün birçok olay yaşanmakta ve davalar görülmektedir. Haklıyı ve haksızı ayırt etmek; haklıya gereken hakkını, haksıza ise cezasını vermek için hukuka başvurulmaktadır. Bu davalar geçmişten günümüze kadar birikerek gelmekte, hâlihazırda birçoğu çözümünü beklemektedir. Bu gibi eski davaların da belli kriterlere ve sürelere sahip olduğu bilinmektedir. Zamanında sonuca bağlanamayan ve aşıma uğrayan davalara neden zaman aşımı denir, Zamanaşımı Nedir?  Zaman aşımı ne için kullanılmaktadır?

Zamanaşımı Nedir? Zaman Aşımı Ne İçin Kullanılmaktadır?

Uluslararası veyahut ulusal olmak üzere birçok davalar bulunmaktadır. Belli sürelere tabi tutulan bu davalar zamanaşımı terimiyle karşı karşıya kalmaktadır. Peki, bu zamanaşımı nedir? Kelime anlamı olarak zamanaşımı; anayasal anlamda hukuk sınırları içerinde kişilere ve taraflara tanınmış hak ve bu haklardan doğan yükümlülüklerin tanınan zamanı aşması durumudur. Zamanaşımıyla birlikte hak sona ermektedir. Zamanaşımının; borçlu olan taraf açısından davanın zamanaşımına uğraması borcu ödemekten kurtulup, zaman kazandırıcı nitelik taşırken alacaklı taraf için zaman kaybettirici niteliktedir.

Zamanaşımı Süreleri

Zamanaşımı her dava için farklı sürelerde belirlenmektedir. Her davanın belli bir süresi bulunmaktadır.

Davalar ve zamanaşımı süreleri kısaca şöyledir;

  • Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istenen davalarda ortalama 30 yıl olarak belirlenmektedir.
  • Müebbet hapis cezası istenen davalarda ortalama 25 yıl olarak belirlenmektedir.
  • Adli ve idari para cezası istenen davarlarda 8 yıl olarak belirlenmektedir.
  • İşlenen suça ve konu olduğu dava türlerine göre zamanaşımı süreleri değişkenlik göstermektedir.

    Zamanaşımı

    Zamanaşımı

Zamanaşımı Hangi Durumlarda Başlatılır?

Zamanaşımıyla ilgili mevcut davaların görülmeye başlanmasıyla birlikte gerekli kriterler uygulanmaya başlanmaktadır.

Zamanaşımının başlatıldığı durumlar şöyledir;

  • Suçun vuku bulduğu tarihten itibaren zamanaşımı süresi başlatılmaktadır.
  • Suçun girişim dâhilinde kalmış; işlenen suçlarda eylem hareketinin yapıldığı tarihten itibaren süre işlemeye başlamaktadır.
  • Art arda işlenen suçlarda son işlenen suçun işlendiği tarihten itibaren zamanaşımı süresi başlatılmaktadır.

Zamanaşımı Hangi Durumlarda Askıya Alınır Ya da Durdurulur?

Zamanaşımın durdurulduğu bazı istisnai durumlar mevcuttur.

Bu durumlardan bazıları şöyledir;

  • Bazı suçlar hakkında açılan kamu nitelikli davalarda yetkili kişi ve mercilerden alınan izinlerin hükmüyle durdurulabilir.
  • Anayasa ve hukukun ilgili maddelerine binaen açılan soruşturmaların bir karara bağlanması, başka merci ve makamlar tarafından bir sonuca bağlanmamış ise zamanaşımının bekletilmesi kararı alınabilmektedir.
  • Hakkında soruşturma açılan kişinin kaçak durumda bulunması halinde bulunana kadar zamanaşımı süresi askıya alınabilmektedir.

Zamanaşımına İtiraz Edilmesi Mümkün Mü?

Zamanaşımına itiraz etmek veya dilekçeyle başvurmak henüz bir düzenlemeye tabi değildir. Mevduatta itiraz veya zamanaşımı defi ile ilgili bir değerlendirme bulunmamaktadır. Zamanaşımıyla ilgili birkaç şekilde itirazda bulunulmuş fakat yasal olarak dahil edilmemiştir.

Yargıtay’da Zamanaşımı Süresi

Yargıtay ülkemizde bulunan üst mahkemelerden birisi olarak bilinmektedir. Diğer bir adıyla temyiz mahkemesi olarak da anılmaktadır. İlk derece mahkemelerin sonuca bağladığı davaların muhatapları tarafından itiraz edilerek Yargıtay’a taşıması halinde; Yargıtay hukuka uygunluğunu olup olmadığını araştırarak sonuca bağlamaktadır. Yargıtay’da da zamanaşımı süresi uygulanmakta ve dikkate alınmaktadır.

Hukukun evrenselliği ilkesine dayalı olarak zamanaşımı süresi davaların ve davalara konu olan suçların işlendiği tarihten itibaren zaman işlemeye başlamaktadır. Yargıtay’da zamanaşımı süreleri ortalama 8 yıl olarak belirlemiştir. İddianamesi hazırlanan davaların zamanaşımı süreleri ise duraksadığı için 8+4 yıl toplamda 12 yıl olarak uygulanmaktadır.

 

Ziyaretçi Yorumları

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

Whatsapp
Av. Ramazan Sertan Safsöz
Av. Ramazan Sertan Safsöz
Merhaba, size nasıl yardımcı olabiliriz?
Önemli Not: Sitede yer alan makalelerde yer alan bilgilerin doğrudan doğruya kişiler tarafından kullanılması sakıncalıdır. Bilgi, ipucu ve Yargıtay kararlarına ilişkin anlatımlar sadece tavsiye niteliğinde olup işbu anlatımlara dayanarak davaların asaleten takip edilmesi kesinlikle . İster ceza ister özel; hukukun her alanında olursa olsun davalarınızı alanında uzman ve tecrübeli bir avukat ile takip etmenizi öneririz. Avukatlık hizmetinin bir güven ilişkisi içermesi nedeniyle gerekli değerlendirmeyi bizzat kendiniz yapıp, sağda solda yazan "İzmir'in en iyi avukatı" gibi emarelere itibar etmeyiniz.