Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu

Türk Ceza Kanunu’na genel hükümlerden ayrı olarak özel bir madde ile eklenen cumhurbaşkanına hakaret suçu makamın saygınlığına ve şerefine zarar veren her türlü eylemi kapsamaktadır. Cumhurbaşkanlığını makamının işlevi, fonksiyonları ve yerine getirilen görevleri değil, cumhurbaşkanının şerefine yönelik bir madde olarak Türk Ceza Kanunu’na eklenmiştir. Uygulamada eleştiri niteliği taşıyan tüm davranışların değerlendirileceği bu suç, Türk Ceza Kanunu madde 125 gereğince düzenlenmiştir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Unsurları

Yargıtayın değerlendirmesi kapsamında cumhurbaşkanına hakaret suçu unsurları devlete karşı işlenmiş suç niteliği taşır. Suçun faili herkesi kapsamakla birlikte, cumhurbaşkanının görevi esnasında yapılmış olan tüm eylemler de suç unsuru sayılır. Kişinin şeref ve onuruna yönelik hakaret, saygınlığını rencide edebilecek herhangi bir davranışta bulunmak, failin herhangi bir kişinin duyabileceği yoklukta hareket etmesi gibi eylemler cumhurbaşkanına hakaret suçunun unsurları arasındadır. Eylemin yoklukta ya da yüze karşı işlenmesi arasında herhangi bir fark olmayıp, her ikisine de aynı cezai işlem uygulanır.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Cezası

Türk Ceza Kanunu madde 299 uyarınca cumhurbaşkanına hakaret suçunun cezası;

• Cumhurbaşkanına hakaret eden bir kişinin 1 yıldan 4 yıla kadar hapis istemi ile cezalandırılması
• Bu suçu işleyen kişiye kovuşturma yapılması
• Suçun alenen işlenmesi durumunda verilecek olan cezanın 1/6 oranında arttırılması şeklindedir. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun kapsamında yer alan tüm eylemler bu doğrultuda cezalandırılır. Dava ceza mahkemelerinde görülerek karara bağlanır. Eleştirinin rahatsız edici, kırıcı ya da şok edici unsurlar barındırması suç kapsamında sayılmazken, hakaret edilmesi suç kapsamına girer.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunda Aleniyet

Cumhurbaşkanına hakaret eden bir kişinin bu suçu aleni bir şekilde işlemesi durumunda mahkemece verilmiş olan cezanın 1/6 oranında arttırılması aleniyet olarak tanımlanabilir. Bir tv programında, sosyal medya uygulamalarında ya da kalabalık bir ortamda herkesin duyabileceği bir şekilde aleni hakaret suçu bu kapsamda değerlendirilir. Aleniyetin gerçekleşebilmesi adına ortamda başkalarının bulunması yeterli bir delil değildir. Hakaret eyleminin belirlenemeyen kişi sayısı tarafından duyulması ya da görülmesi gibi etmenler aleniyet kapsamında değerlendirilir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu

Cumhurbaşkanına Gıyaben Hakaret Suçunun Şartları

Genel hakaret suçu kapsamında hakaret edilen kişinin ortamda bulunmaması halinde, eylemin en az 3 kişi tarafından görülmesi ve duyulması gerekir. Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesi gereğinde eylemin işlendiği sırada mağdurun ortamda bulunmaması halinde en az 3 kişi olmak kaydı ile ihtilat edilmesi şart koşulmuştur. Söz konusu 3 kişiye eylemi uygulayan kişi dahil değildir. 3 kişinin eylemi öğrenmesi yeterli bir sebep sayılırken, bulunulan ortamda olmaları şartı aranmaz. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun genellikle yokluk içerisinde işlendiği görülmektedir. Bu durumda 3 kişi şartı aranırken, suçun gıyaben yani yüzüne işlenmesi halinde 1 kişinin ifadesi yeterli olmaktadır.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunda Hüküm Aşaması

Cumhurbaşkanına hakaret suçunda mahkemece verilen karar doğrultusunda hükmün geri bırakılması uygulanabilir. Bu karar sanık hakkında verilmiş olan kararın hukuk çerçevesinde kendisine bir sonuç doğurmamasıdır. Hakim tarafından cumhurbaşkanına hakaret suçu kapsamında hapis cezasına ilişkin hükmün geri bırakılması kararı verilebilir. Bir diğer karar adli para cezasıdır. İşlenen suçun hukuk karşılığında para cezasına dönüştürülmesi olarak tanımlanabilir.

Cumhurbaşkanına hakaret suçu kapsamında ceza mahkemesi tarafından işlenen suça yönelik belirli miktarda para cezası uygulanabilir. Bir diğer ceza hükmü ise cezanın ertelenmesidir. Cumhurbaşkanına hakaret suçundan yargılanan bir kişinin cezasının ceza evinde infaz edilmesi şeklindedir. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun ağır ve basitleştirilmiş nedenlere bağlı olarak hapis cezası ile de sonuçlandığı görülmektedir. Bu suçun dava zaman aşımı 8 yıl olarak belirlenmiştir.