Çek; Türk Ticaret Kanunu 780. ve 823. maddesi gereğince Çek Kanunu içerisinde düzenlenmiştir. Ticari ilişkilerde kullanılan çek bir ödeme aracıdır. Bu ödemelerin ise gününde nakit ödeme gibi düşünülmesi ve karşılığının olması gerekir. Aksi halde çeki düzenleyen kişiye çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı getirilir.
Karşılıksız Çek
Ödeme aracı olarak verilen çek, ibraz edildiği zaman ödenmesi için hesapta karşılığının olması gerekir. Hamili olan kişi ibraz süresinde, ibraz edildiğinde çeki düzenleyen muhatabın karşılık bulamaması halinde ödeme karşılıksız olur. Karşılıksız işlem olarak işlem görür. Çekte karşılıksız olması, bazı yaptırımların uygulanması 5941 sayılı Çek Kanunu çerçevesinde düzenlenir.
Karşılıksız Çek Tespitinde Ne Olur?
Karşılıksız çek olması durumunda, hamilin talebi ile karşılıksızdır ibaresi çek üzerine yazılır. Hamilin isteği ile çek arka yüzüne Çek Kanunu’nda yer alan bilgiler yazılır, muhatap olan bankadaki yetkili elinden imzalanır. Karşılıksız işleminin tamamlanması için muhatabın da imzasının olması önemlidir. Hamilin imzadan kaçması halinde karşılıksızdır işlemi yapılmaz.
Çek Hesabı Açma Yasağı Nedir?
Karşılıksızdır işleminin uygulandığı çek için, Çek Kanunu 5. madde gereğince çek düzenlenmesi ve hesap açma yasağı bulunur. Hamilin tarafından şikâyet edilen kişi olan çeki düzenleyene karşı adli para cezası işlemi uygulanır. Mahkeme kararlarında ayrıca çek düzenleme ve çek hesabı açma yasakları bulunur. Mevcut yasaklar sonucunda, alınan yasakların devamına hükmolunur. Yargılamanın devamında, hamilin şikâyeti olmasa da mahkeme tarafından resen yasaklara hükmedilir.
Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma
Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Uygulama Koşulları
Ödeme karşılığı olmayan çeklerde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bazı kişiler hakkında uygulanır. Bu Çek Kanunu 5. maddesinde düzenlenmiştir.
Yasağın uygulanacağı kişiler;
- Çek hesap sahibi olan gerçek ya da tüzel kişiler
- Karşılıksız çek sermaye şirketine düzenleniyorsa yönetim kurulu
- Tüzel kişi namına çek keşidesi yapanlar
- Ticaret sicilinde tescil olan şirket yetkilisi
Çek yasağı olan kişiler sermaye şirketi yönetim organlarındaysa yasaklılık süresi olur. Bu süre içerisinde yönetimde görev alamazlar. Bu yönetim organlarının üyelik süreleri bitimine kadar yasaklılık devam eder.
Yasaklılık Sonrası Süreç
Yasak kararı sonrası; çek düzenleyenin adresi değişmemiş ise çek hesabı açılışında yer alan adrese Tebligat Kanunu’nun 35. maddesine göre tebliği yapılır. Adresin yanlış olarak bankaya bildirilmesi ya da adresin değişmesi halinde tebligat tebliğ edilmiş olarak kabul edilir.
Çek Yapraklarının İadesi Nasıl Olur?
Çek düzenleme ve hesap açma yasağı olan kişiler elinde bulunan çek defterini, aldığı bankaya iade etmelidir. Yeni çek hesabı ise bu kişiye tekrar açılmamaktadır. Düzenlendiği halde karşılığı tahsil edilmeyen çekler için bankaya liste olarak muhatap tarafından sunulur. Bu zorunlu işlemler arasında yer alır.
Karşılıksız Çek ve Ceza Davasında Alınan Karar
Karşılıksız çek düzenlendiğine dair açılan dava neticesinden farklı kararlar çıkabilir. Bu kararlar arasında hâkim tarafından beraat, davanın düşmesi, ceza verilmesine yer olmadığına ya da davanın reddi gibi kararlar bulunur. Bu durumda gerekli incelemeler yapılmış ve çek yasağının kaldırılması zorunlu olmuştur. Bu durumda karar göz önünde bulundurulur. Çek düzenleme ve hesap açma yasağına ilişkin verilen karar kaldırılır.
Ticari olarak çek kullanan ve piyasada itibar adına önem teşkil eden bu durumun ortadan kaldırılması oldukça önemlidir. Günümüzde gerçek ve tüzel kişilere olan güven, iş ilişkilerinde çek ödemeleri oldukça önemlidir. Son dönemlerde çekin güvenilirliğini test etmek adına yapılan QR kod ile çek kontrolü sonrasında çek kullanımında sorun olup olmadığı görülmektedir. Ticari ilişkilerde bu tür durumların yaşanması işin geleceğini olumsuz etkiler.
Benzer Ürünler
Ziyaretçi Yorumları