Arabuluculuk Nedir?

Arabuluculuk Nedir? Tarafsız bir üçüncü kişinin özgür iradeyle seçilen ve konu hakkında mutlak ve hızlı bir çözüm amaçlayan hukuki bir kurumdur. Davalarda genellikle ara buluculuk akabinde başvurulmaktadır. Ülkeler arası alternatif bir seçenek olarak bilinen ara buluculuk mahkemeye teşkil etmeden veya da mahkemenin yönlendirmesiyle kullanılmaktadır.

Kişiler kendi aralarında anlaşmazlık yaşadığında ya da mahkeme kararı ile uzmanlık eğitimini almış ve bağımsız olan kişinin durumu yönettiği çözümdür. Ara bulucu olmak için bazı şartlar bulunmaktadır. Hukuk fakültesini beş yıllık eğitimini tamamladıktan sonra ara buluculuk vasfını almaktadır. Ara bulucu olan kişi bakanlık tarafından kayıtlı olmaktadır. Sadece Adalet bakanlığında kaydı olan kişiler ara bulucu sıfatı almaktadır.

”5/A- 1 maddesine göre bu kanunun 4’üncü maddesinde ve diğer kanunlarda açıklanan ticari davalardan konusu cüzi bir miktar ücretin ödeneği olması ve alacak tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce ara bulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.

TTK madde 5/A 4. maddesine göre 01/01/2019 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Ayrıca ara bulucuya başvuru yapıldığı tarihten itibaren 6 hafta içinde sonuç bulmaktadır. Ara bulucunun inisiyatife göre ve sürecin aydınlatılmasında fayda görülmesine karşılık bu süre 2 hafta uzatılabilmektedir. Ara bulucunun konu hakkında tüm öngörüleri tamamı ile ki taraftan bağımsız net, hızlı çözüme ulaşmasıdır.

Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartları

Ticari davalar TTK’nın maddesine göre ticari uyuşmazlıklarda ilk önce ara bulucu şartı görülmektedir. Ara bulucuya başvurulması durumundan itibaren bazı hükümler uygulanmaktadır. Ticari ve özel kanunlar ücret ödeneği alacak kişilerin önce ara bulucuya başvurmuş olması gereklidir. Ödenek talebinde bulunan kişilerin ilk önce ara bulucuya başvurması gerektiği zorunluluk haline getirilmiştir.

Ticari uyuşmazlık dava şartları kapsamında yer alan tarafların tüccar olduğuna bakılmaksızın bazı maddeler içerisinde oluşan hukuk davalarına ticari dava içermektedir. İstisnai davalar bulunmaktadır. Havale, korunaklı eşya, sanat eserleri vb. davalardır. Ticari uyuşmazlık durumunda arabuluculuk hızlı ve net sonuçlar alınması, işlerin kolaylık yönünden kısa sürede sonuca ulaşmaktadır. Sistematik olarak hızlı çözüm verdiği için hukuki sürece kısa sürede çözüm vermektedir.

Ara bulucu tarafından imzalanan tüm belgeler mahkeme kararı eşliğindedir. Bütün yaşanan olaylar sadece ara bulucu ve taraflar arasında gizlilik ilkesini de göz önüne alarak mahkeme ya da farklı bir ortamda kullanılmamaktadır. Ticari uyuşmazlık davalarında merak edilen ücret ekonomik ve çok fazla maliyet gerektirmemektedir. Bilirkişi, keşif ücreti ve diğer işlemlerde verilen ücretin altındadır.

Arabuluculuk Nedir?

Ticari Uyuşmazlıklarda Başvuru Süreci

Ara buluculuk daire başkanlığı uyarınca tarafına sicil kaydı olan kişilere taraflardan birisi başvuru yaptığında birden fazla başvuru yapılası durumunda hukuki süreç göz önüne alınarak ilk başvuru esas alınmaktadır. Böylelikle ikinci başvuru yapan kişinin kayıtı otomatikman kapatılmaktadır. Başvuru kişilerin kendisi veya avukatları tarafından yapılmaktadır. Dilekçe ve büro içerisinde bulunan formlarla doldurula bilmektedir.

Formlar elektronik ortamda yapılmaktadır. Sözlü yapılan başvurularda konu hakkında olan uyuşmazlık durumunu anlatmasını istenmektedir. Uyuşmazlık durumu tutanağının sürecinde ara buluculuk başvuru numara ve dosya numarası vermektedir. Yapılan başvuruda ara buluculuk başvurusunu tamamlamış bulunmaktadır. Tarafların kendi hür iradeleri ile tekrardan konu hakkında süreci devam ettirme ve süreçten vazgeçme konusunda serbesttirler. Konu hakkında en önemli olaylardan birisi de gizliliktir.

Ticari sırların ve tarafların önemli bulgularını farklı kişilere taşımamak, başka birine lanse etmemek prensip olarak öngörülmektedir. Tarafların ticari uyuşmazlıklara karşın doğru, etik bilgi vermek ve tarafların ilişkilerinde barışçıl verimli sonuçlar doğurabilmesi için ara buluculuk günümüzde sıkça kullanılan bir kurum haline gelmiş bulunmaktadır.