Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Nedir?

Taraflardan birinin ya da birkaçının diğer tarafı ya da tarafları yanıltma amaçlı yaptıkları işlemlere yönelik yapılan anlaşmalardır. Özellikle miras bırakan yani muris tarafından mirasçıların haberi olmadan, kendi tasarruflarını hak kaybına sebep olacak şekilde kullanması durumunda muris muvazaası söz konusu olur. Buna örnek olarak; taşınmazların üçüncü şahıslara satış yoluyla devredilmesi. Bunun gibi durumlarda mirastan mal kaçırma söz konusudur ve karşı dava kişinin ölümü sonrasında açılabilir.

Muris Muvazaası Nedir?

Murisin ölmeden önce mirasçılarını terekeden mahrum bırakmak adına yaptığı muvazaalı işleme neden olan bir hukuk uyuşmazlığıdır. Bu durumda yapılan ölünceye kadar bakım ya da satış yoluyla devir gibi işlemler, saklı pay sahiplerinin haklarına tecavüz edilmesi sonucunu doğurur. Bu durumda ise saklı pay sahipleri tarafından tenkis davası açılır. Tenkis davası ise bu konuda etkilidir. Bu dava sonucunda mirasçılar paylarını alır.

Dava açmak için muvazaanın oluşması gereken unsurları;

• Görünüşte yer alan sözleşme
• Muvazaa anlaşması
• Mirasçıları aldatmaya yönelik davranış bulunması
• Gizli sözleşme

Görünüşteki sözleşme satış, bağışlama ya da ölene kadar bakım gibi muris muvazaası tarafından yapılan sözleşmelerdir. Muvazaa anlaşması; sözlü ya da yazılı olarak mirasçıları yanıltmak amacıyla yapılan anlaşmalardır. Aldatma amacı; yapılan satış gibi yasal işlemlerin mirasçıları kandırmaya yönelik yapılmasıdır. Murisin yapmak istediği asıl işlemi bir diğer işlemle kapatmaya çalışması adına yaptığı sözleşmedir. Bir malın bağışlanma niyeti olması ve bu durumu gizlemek adına yapılan anlaşmaların tümüdür.

Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Nedir?

Muris Muvazaasında Dava Açma Hakkı Olanlar

Mirasçılar saklı pay sahipleri olarak muris muvazaası adına dava açabilirler. Haklarının kötü niyetli olarak kaybedilmesine yönelik, miras bırakan kişi tarafından önceden yapılan işlemlerdir. Dava açma hakkı bulunan kişiler; kanuni mirasçı, atanmış mirasçı ya da evlatlık tarafından açılabilir.

Reddi miras yapan kişiler tarafından, mirastan feragat ya da mirastan çıkarılan kişiler tarafında açılamaz. Mirasçılar davayı birey olarak açar. Mirasçılar kendi paylarına göre dava açar. Tapu iptal, tescil ya da tenkis davası açabilirler. Açılan dava içeriği pay oranı yerine taşınmazın terekeye dönmesi adına yapılan bir işlemse bu durumda diğer mirasçılardan onay alınması gerekir.

Mirastan Mal Kaçırma Dava Süresi

Muris muvazaası sonucu dava açmak istenmesi halinde, miras bırakanın vefatı gerçekleşmiş olmalıdır. Bu durumda dava zamanaşımına ya da hak düşürücü süreye konu olmaz. Muris muvazaasında; gizli sözleşme ya da görünürde sözleşme olmalıdır.f

Muris Bakımının Yapılmasında Muvazaa Şartları

Taraflarda sözleşmenin yapıldığı tarihte özel bakım ihtiyacı içerisinde bulunduğuna bakılmaz. Miras bırakan bazen ölünceye dek bakım sözleşmesi yapar. Bu durumda araştırılma yapılırken; murisin yaşı, sağlık durumu, aile ilişkileri, varlık miktarı gibi durumlar göz önünde bulundurulur.

Murisin Minnet Duygusuna Yönelik Yaptığı Taşınmaz Devri Sonuçları

Muris ölmeden önce bazı işlemleri minnet duygusu ile yapmış olabilir. Özellikle aile ilişkilerine bakıldığında, murisin ölmeden önce bakımının oğlu tarafından üstlenmiş olması, murisin oğluna beslediği minnet muvazaaya konu olmaz. Bu durumda diğer kişiler tarafından açılmış olan tapu iptali ya da tescil davasının reddi gerekir.

Taşınır Mallar ve Muris Muvazaası

Taşınır mallarda muris muvazaası için kanun gereği elden bağışlama şekle bağlı değildir. Taşınır malların; görünürde sözleşme işlemi geçersiz, gizli sözleşme işe yapılan işlem ise geçerlidir. Bu durumda mülkiyet alıcıya geçmektedir. O halde mirastan mal kaçırma amacıyla yapılan işlemlerde mirasçılar tarafından hakkın aranması mümkün olup, dava açılarak kendi paylarını almak mümkün olur. Taşınır ve taşınmaz mallarda ise bu durum görüldüğü gibi farklı geçerliliğe sahiptir.