Miras Hukuku’nda kan bağına bağlı olarak mirasın paylaştırılması miras hukukunda zümre sistemi ile belirlenmiştir. Zümre sisteminde ise soy esas alınmaktadır. Miras bırakan kişiye göre zümre belirlenir. Bu sistemde en önde bulunan mirasçının olmasına göre diğer zümrede yer alan ve kan hısmı olan kişiler mirastan yararlanamaz. Zümre başındaki kişiler hayatta oldukça, alt soylara miras geçmez.
Yasal Mirasçı Düzenlenmesinde Kullanılan Sistemler
Kişinin ölümü sonrasında miras bırakan olarak tereke paylaştırılır. Terekenin paylaştırılması için iki tür mirasçı belirlenir. Bu mirasçılar atanmış ve yasal mirasçılar olarak bilinir. Kanuni mirasçı olarak kabulünde ise düzenleme olarak farklı sistemler belirlenmiştir.
Bunlar;
- Fert sistemi
- Sınıf sistemi
- Zümre sistemi
Zümre sistemi bu düzenleme usulünde zümre başını ve onun alt soyunu temsil etmektedir. Yasal mirasçılık kanuni hakka sahip mirasçı demektir. Kan bağı hasebiyle, ölen kişinin bıraktığı tereke üzerinde hak sahibi olduğu kanunla belirlenmiştir.
Zümrelere Göre Mirasçılar
Miras bırakan kişilerin alt soyu birinci zümre mirasçısı olarak belirlenir. Üst soy olan kişiler, miras bırakan kişiye olan yakınlığına göre derece olarak adlandırılır. Miras bırakan kişinin anne, baba, kardeş, yeğen ve çocukları, torunları gibi kişiler ikinci zümre mirasçısı olarak geçer. Büyükanne, büyükbaba ve çocukları ise üçüncü zümre mirasçılarıdır. Büyükanne ve büyükbabanın annesi, babası ya da çocukları ise dördüncü zümre mirasçılardır.
Zümre Sistemi Kuralları
Mirasçı olabilmenin zorunluluğu, bir zümreye aidiyettir. Hukuki hısımlık önceliklidir. Kan bağı mirasçı olmak için tek başına yeterli değildir. Evlilik birliği olmadan doğan çocuklar, babasıyla kan bağı olsa da mirasçı olamaz. Babanın çocuğunu tanıması oldukça önemlidir. Babalık davası ile baba çocuğunu tanırsa, yasal mirasçı olur. Bu şekilde zümreye dâhil olan çocuk yasal mirasçı olabilir. Bir zümre içerisinde mirasçı var ise diğer zümrelerde bulunan alt soyun miras talep etmesi engellenmiş olur.
Zümrede Ön Sırada Yer Almak
Bir zümrede ön sırada olan mirasçı, daha sonra gelen mirasçılara ait payın önüne geçer. Kişinin ölümü ile çocuk ya da torun yaşıyorsa, miras hakkı çocuğundur. Torun ise bu durumda üst soyun miras hakkından yararlanamaz.
Zümre Başlarının Önceliği
Zümre başı ya da kök başı, miras hakkında her zaman önceliklidir. Bu kişiler hayatta olduğunda, alt soyları miras payı alamaz. Kök başı; zümre başının çocukları, altsoyu gibi en küçük birimleri ifade eder. Kök başları da zümre başları da miras bırakılan terekeyi eşit paylaştırarak mirası bölüşürler. Mirasta anne ve baba eşit paya sahiptir. Miras bırakan kişinin alt soyundan daha önce ölen anne ve babanın mirası da miras bırakan kişiden daha önce ölmüş kişinin alt soyuna intikal eder.
Yarım Kan Hısımlığı
Zümre mirasçılarına dâhil edilen bir diğer kısım ise yarım kan hısımlığı olan kişilerdir. Yarım kan hısımlığı olan kişilerin zümrede yer almasında bir engel yoktur. Yarım kan hısımlığına konu durumlar; öldüğünde evli olduğu kişinin değil, başka kişiden olan çocuk hukuken yarım hısımlık kurulduğu için örnek verilir. Miras konuları oldukça geniş kapsamlıdır.
Adil olarak mal paylaşımı yapılması adına kurulan sistemler dışında bazı konularda miras sorunlarını ortadan kaldırır. Bunlar; miras, miras intikali, Miras Hukuku, mirasta mal paylaşımı, tereke ve miras hukukunda zümre sistemi gibi konulardır. Bu makalede zümre sistemi, yarı kan hısımlığı ve kanuni mirasın düzenlenmesi için diğer sistemlere göz atmış olduk. Miras paylaşımı hakkında detaylı bilgi almak miras haklarınızı korur.