Ticari İşletmelerin Devri Halinde Borçların Durumu

Bir ticari işletme bütün halinde devredilebilme özelliğine sahiptir. İşletmenin malvarlığı, değeri, kiracılık hakkı ve ticaret unvanı gibi unsurları ve de fikri haklar konusundaki malvarlığı da eğer bu konuda farklı bir sözleşme yoksa olduğu gibi kabul edilmek zorundadır. Devir işlemleri ile ilgili bütün işlemler yazılı biçimde yapılmalı ve ticaret siciline ilan edilmelidir. Ancak bu konuda merak edilen en önemli konulardan birisi de ticari işletmelerin devri halinde borçların durumu sorusudur. Hep merak edilen bu konuda hakkında yazımızda bilgiler bulabilirsiniz.

Ticari İşletme Nedir ve Nasıl Devredilir?

Ticari işletme ve esnaf işletmesi arasında önemli bir fark vardır. Aradaki temel fark Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenecek bir meseledir. Ticari bir işletme ile ilgili olan bütün konular yazılı olmak ve 6762 sayılı Ticari İşletmeler Kanunu’na uymak zorundadır. Devredildiği takdirde borçları ile ilgili hangi maddelerin geçerli olacağı ise Türk Borçlar Kanunu düzenlemesinin 202. maddesinde belirlenmiştir.

Bir ticari işletme başka bir işletmeye katılacak ya da tamamen devredilecekse bu maddeye uyumlu olarak yapılmalıdır. Devir konusunu ilgilendiren asıl konu malvarlığı konusudur. Bunun dışında kalan işletmenin sahipleri ya da ortakları gibi şahsi konular devredilirken mesele edilmez. Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu arasında bazı farklar mevcuttur. Eğer bir şirket başka bir şirket tarafından devralınacaksa, devredilen yani ticari hayatı biten şirket sahiplerine verilecek paylar Türk Ticaret Kanunu’na uygun olarak verilir.

Ticari İşletmelerin Devri Halinde Borçların Durumu

Bütün Halinde Devredilme

Bir işletme ancak ve ancak bir bütün halinde devredilir. Yani devir işlemleri işletmenin bütün aktif ve pasiflerini göz önünde bulundurularak yapılır. Bir işletmenin aktifleri ile kastedilen mevcut malvarlığı ve toplam alacakları, pasifleri ile kastedilen ise sermayesi ve borçlarıdır. Yani ticari işletmelerin devri halinde borçların durumu konusu işletmenin bütün borç, alacak ve malvarlığı hesaplanarak belirlenir. Türk Borçlar Kanunu’nun 202. maddesi 1. kısmındaki aktiflerin devri maddesi, ticari işletmeyi bir bütün halinde kabul eden Türk Ticaret Kanunu’nun 11. maddesi gereği geçersiz olarak kabul edilir.

Borçlar Konusu

İşletmenin pasifleri, yani sermayesi ve borçları ile toplam kaynakları da devralana intikal eder. Bu intikal için bütün alacaklıların görüşünü almak gibi bir zorunluluk yoktur. Herhangi bir başka işleme gerek duyulmadan işletmeyi devralan kişi ya da kurum bütün borçlarını da üstlenmiş olur. Borçlar konusunda bütün sorumluluğu alan devralan şirket ya da kurum bu borçların zamanaşımı süresine de dikkat etmek zorundadır.

İşletmeyi devralan tarafın bu borçları ile birlikte şirketi devralması kişisel bir tercih ya da taraflarca alınan bir karar sonucu değildir. Yasa gereği ve formalite icabı bir devralmadır. Bu yüzden devralmadan önce yeterince araştırma yapmaz ve bilmediği yeni borçlarla karşılaşırsa bunlar da kendi sorumluluğundadır. Yani onun bildiği ya da bilmediği bütün borçları devralmış kabul edilir ve hepsine karşı bir sorumluluğu olur.

Diyelim ki devredilen ve devralınan şirket arasında bazı borçlar konusunda bir iç anlaşma söz konusu olsun. Yani aralarında bazı borçların devredilen tarafındaki şahıslarda kalacağı konusunda karar verilsin. Böyle bir durumda bu karar alacaklıları bağlamaz. Yani alacaklılar şirketi devreden eski sahiplerine ya da ortaklarına değil ama yeni devralan şirkete başvurur.

Devreden Kişi Devir İşlemi ile Birlikte Borçlardan Kurtulur mu?

Borçların sorumluluğunu devreden şirketin ya da kişilerin üzerinden atması hemen gerçekleşmez. Yani devir işlemi tamamlanır tamamlanmaz borçlardan kurtulmuş olmazlar. Devreden taraf, hemen ödemesi gereken borçlar konusunda şirketi devralan şirketin alacaklılara bu durumu bildirmesinden itibaren, daha sonra ödemesi gerekenler konusunda ise, 2 yıl boyunca müteselsilden sorumlu olarak kabul edilir.