Şufa Hakkı Davası

Şufa hakkı davası, bir diğer adıyla önalım davasıdır. Önalım davası, paylı mülkiyette herhangi bir paydaşın hakkını yani paydaşı 3.kişilere satması halinde, diğer pay hakkı bulunan kişilere öncelikli satın alma hakkı veren bir davadır. Şufa hakkının doğabilmesi için paylı mülkiyetin kurulması şarttır.

Şufa Hakkı Hangi Durumlarda Kullanılamaz?

Şufa hakkının kullanılamayacağı durumlar şöyledir;

• Pay satışı paydaşlar tarafından gerçekleşmiş ise bu hakkının kullanılması mümkün değildir.
• Paydaşlardan birisinin malını bağışlama yoluyla birine devretmesi durumunda, paydaşlar bu hakkını kullanamaz.
• Paydaşlar arasında fiil taksimi yapılmış ise bu hakkı kullanılamaz.
• Şirkete sermaye olarak pay konulması durumunda bu hakkı kullanılamaz.
• Şufa hakkından paydaş feragat etmiş ise bu hakkı kullanılamaz.
• Tüm paydaşlar malını 3.kişiye veya kişilere devretmişse bu hakkı kullanılamaz.
• Ölüme bağlı tasarruf, yani miras bırakanın ölümü neticesinde yerine getirilmesi istediği son arzunun bulunması halinde bu hakkı kullanılamaz.
• Malın üzerinde satış, hile veya gabin bulunması durumunda bu  hakkı kullanılamaz.
• Cebri arttırma yani icra yoluyla gerçekleştirilen satışlarda bu hakkı kullanılamaz.
• Trampa yani bir malın mal veya hak ile yer değiştirmesi durumunda bu hakkı kullanılamaz.

Şufa hakkı davası açabilmek için yukarıda belirtilen durumların zuhur etmemesi gerekmektedir.

Şufa Hakkı

Şufa Bedeli Ne Demektir?

Şufa davası açma hakkına sahip olan paydaş, satıcının payı sattığı bedele göre önalım davası açmaktadır. Ancak söz konusu pay, satıcı tarafından tapuda bedel masrafından kaçınmak için veya şufa hakkı bulunan paydaşların önüne geçmek içi yüksek veya az gösterilmiş ise davacı muvazaa iddiasında bulunabilecektir. Bu durumun üzerine mahkemece malın bedelinin tespit edilmesi amacıyla bilirkişi tayin edilecektir, bilirkişinin tespit ettiği bedel üzerinden paydaş satış bedeli ödeyecektir.

Şufa Davası Ne Zaman Açılmalıdır?

Şufa davasının ne zaman açılabileceği Türk Medeni Kanunu’nun 733. Maddesinin son fıkrası gereğince, satış hak sahibine bildirilen tarihin üzerinden 3 ay ve satışın üzerinden 2 yıl geçmesi halinde düşecektir şeklinde belirtilmiştir.

Şufa Davası Ne Kadar Sürer?

Davaların ne kadar süreceği hususunda kesin bir süre vermek mümkün değildir. Bu konuda her davada olduğu gibi şufa davasında da dava süresini etkileyen birtakım unsurlar mevcuttur. Söz konusu unsurlar delillerin toplanması, iş yoğunluğu, adli tatil gibi sebeplerdir. Netice itibariyle şufa davasının ne kadar süreceği ile ilgili kesin bir süre verilemese de şufa davalarının ortalama 1 ile 1,5 yıl arasında sürdüğü görülmektedir. Ancak tahmin edilemeyen unsurların varlığı kabul edilerek dava süresinin 1 yıldan az sürebilmesi de mümkündür. Bu konuda şufa hakkı davalarında 1 yıldan az sürede sonuçlanan davalar mevcuttur. Son olarak istisnai durumların görülmesi de mümkündür, bu konuda bazı şufa hakkı davalarının 1,5 yıldan uzun sürdüğü de görülmüştür.

Şufa Davasında Fiili Taksim Ne Anlama Gelir?

Şufa davasında fiili taksim, paydaşların paylarına ilişkin haklarını kendi aralarında belirleyip, belirlenen koşullar ölçüsünde kullanmasıdır. Yargıtay kararlarına göre ise fiili taksimin gerçekleşebilmesi için 3 temel şart bulunmaktadır.

Söz konusu şartlar ise şöyledir;

• Yasal şufa hakkına konu olan taşınmazın varlığı
• Paydaşlarca malın kendi aralarında taksim edilmesi yani paylaştırılması
• Paydaşın taksim edilen ölçüde malı kullanması

Fiili taksim iddiası, şufa hakkı davasının her aşamasında ileri sürülebilir. Bu konuda Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereği, kötü niyet iddiasının davanın her aşamasında ileri sürülebileceği sabittir.

Tarım Arazi ile İlgili Şufa Hakkı Davası Nedir?

Tarımsal arazilerin satılması durumunda sınırdaş tarımsal arazi sahiplerinin önalım yani şufa hakkı bulunmaktadır. Ancak tarımsal arazi sınırdaş tarımsal arazi sahiplerinden birine satılırsa diğer sınırdaşların önalım hakkı bulunmamaktadır.