Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem Tazminatı Nedir?
28.11.2020
866

İşçiler için geleceklerinin güvencesi olarak kabul edilen kıdem tazminatı, sürekli olarak değişiklik yapılması ile gündeme gelmektedir. Birçok işçi ise, bu tazminatı almak için gerekli olan şartları dahi bilmiyor ve bu yüzden önemli sorunlarla karşılaşıyorlar.

Kıdem Tazminatı

İşverenlerin, çalıştırdıkları işçilere, belirli şartlara bağlı olarak çalıştıkları süreye karşılık kazandıkları kıdem için ödenen paraya, kıdem tazminatı denmektedir. Bu tazminatın elde edilebilmesi için, bazı yasal zorunlulukların yerine getirilmiş olması gerekiyor.

Kıdem Tazminatı Almak İçin Şartlar Nelerdir?

İşçilerin kıdem tazminatını hak edebilmeleri için bazı şartları yerine getirmesi gerekmektedir.

Yasal zorunluluk olan bu şartlar şu şekilde sıralanmaktadır.

  • İş kanuna uygun işçi olarak çalışmak: bir kişinin yasal olarak işçi olması için, 4857 sayılı kanuna uygun işverenle arasında sözleşmesi olması gerekiyor.
  • Çalışma süresi: işçinin bu tazminata hak kazanabilmesi için, mutlaka aynı işverenle en az bir yıl kesintisiz çalışması gerekmektedir. İşçiler, bu süreyi aynı işverenlerin farklı iş yerlerinde çalışmak suretiyle de doldurabilirler.
  • Haklı fesih şartı: işçiler ile işverenler arsında yapılmış olan sözleşmenin süresinin olmaması gerekmektedir. Aksi halde, belirli süreleri kapsayan sözleşmelerin süresi bittiğinde işçiler tazminat alamazlar.

Bazı durumlarda yapılan sözleşmeler belirli bir süreyi kapsasa da, işçilerin tazminat hakkı olabilmektedir. Bunun için belirlenen süreden önce işçi haklı nedenlerle, işveren ise haksız nedenlerle sözleşmeyi fesh etmesi gerekmektedir.

Kimler Kıdem Tazminatı Alamazlar?

İşçilerin ve işverenlerin bağlı olduğu iş kanunun 14.ncü maddesi, bazı işler ile meslek gruplarında çalışan kişileri işçi olarak kabul etmemektedir. Bu nedenle de bu kişiler tazminat alamamaktadır.

Kanunda tazminat alamayacak kişiler şu şekilde belirtilmektedir;

  • Hava ve deniz taşıma işlerinde çalışan kişiler
  • Orman ve tarımla ilgili işlerde, 50 kişiden az olarak çalışanlar
  • Evlerde el sanatı yapımı işlerinde çalışan kişiler (ailenin üçüncü derece fertleri de dahil)
  • Ev hizmeti ile ilgili işlerde çalışanlar

Ayrıca, çıraklar ve sporcular ile esnaf ve sanatkarlar kanununda belirtilen işlerde, üç kişiden az olarak çalışanlar da tazminat alamazlar.

Kıdem Tazminatında Zaman Aşımı Süresi Var mıdır?

Kıdem tazminatının alınabilmesi için, yasalar gereğince 5 yıllık bir zaman aşımı süresi bulunmaktadır. İş akitleri fesih edilen işçilerin, fesih tarihinden itibaren bu süre içinde tazminatlarını alabilmeleri için dava açmaları gerekiyor. Bu süre sonuna kadar dava açılmaz ise, tazminat için hak talebinde bulunulamamaktadır.

İşçiler Hangi Durumlarda Kıdem Tazminatına Hak Kazanırlar?

İşçilerin tazminatlarını hak edebilmeleri için, haklı bir şekilde iş akitlerini feshetmeleri gerekiyor.

Haklı fesih nedenleri ise kanunda şu şekilde sıralanmaktadır;

  • Sağlık nedeni ile fesih: çalışan iş yerinin koşulları işçinin sağlığı için uygun değilse ve gerekli tedbirler alınmamışsa.
  • Alacakların ödenmemesi nedeni ile fesih
  • İşverenin işçiye karşı suç işlemesi nedeni ile fesih (hakaret, tehdit, mobbing veya cinsel taciz gibi)
  • Askerlik nedeni ile fesih
  • İş koşullarının büyük oranda değişmesi nedeni ile fesih
  • İşçinin emekliliğinin dolması nedeni ile fesih

Bunların yanı sıra işçinin ölmesi ve sendika yönetici olması nedenleri ile de fesih hakkı bulunmaktadır. Ayrıca, kadın işçiler evlenirlerse de bir yıl içinde iş akitlerini haklı olarak feshedebilir ve tazminat alabilirler.

İşçiler Hangi Durumlarda Kıdem Tazminatı Alamazlar?

İşçilerin kıdem tazminatlarını alamayacağı durumlar ise, haksız nedenlerle sözleşmelerini feshetmeleridir.

Bu durumlar ise şu şekilde sıralanmaktadır;

  • İşverene sadakatsizlik ve rekabet yasağına uymaması
  • Kendi kusurundan dolayı hastalanması
  • Yanlış bilgiler vererek işe girmiş olması
  • İşveren ile ailesine kötü hareketlerde bulunması
  • İş yerinde suç işlemesi
  • Meslek sırlarını başkalarına açıklaması

Bunların dışında, işçinin belirli bir süre tutuklu kalması, yedi günlük ertelenmeyen ceza alması, devamsızlığı ve iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi durumlarında da işçi, tazminatı hak etmemektedir. Ayrıca üst düzey yöneticilerinin de tazminat hakları bulunmamaktadır.

Ziyaretçi Yorumları

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

Whatsapp
Av. Ramazan Sertan Safsöz
Av. Ramazan Sertan Safsöz
Merhaba, size nasıl yardımcı olabiliriz?
Önemli Not: Sitede yer alan makalelerde yer alan bilgilerin doğrudan doğruya kişiler tarafından kullanılması sakıncalıdır. Bilgi, ipucu ve Yargıtay kararlarına ilişkin anlatımlar sadece tavsiye niteliğinde olup işbu anlatımlara dayanarak davaların asaleten takip edilmesi kesinlikle . İster ceza ister özel; hukukun her alanında olursa olsun davalarınızı alanında uzman ve tecrübeli bir avukat ile takip etmenizi öneririz. Avukatlık hizmetinin bir güven ilişkisi içermesi nedeniyle gerekli değerlendirmeyi bizzat kendiniz yapıp, sağda solda yazan "İzmir'in en iyi avukatı" gibi emarelere itibar etmeyiniz.